Ojcowie założyciele - Henryk Zygmunt Choliński

Nazywany w środowisku Jazzscelencją był pomysłodawcą i współrealizatorem wielu wydawnictw muzycznych, autorem audycji radiowych. Robert Buczek ( pisarz, jazzowy publicysta związany z Gazetą Wyborczą ) po jego śmierci napisał: „Był postacią zupełnie wyjątkową. Takiego znawcy jazzu nowoorleańskiego, swinga i bebopu w Polsce ze świecą by szukać”.

Początki 

Dziennikarz muzyczny, publicysta - urodził się 18 marca 1932 r. w Mysłowicach. Z zawodu był inżynierem elektrykiem (w latach 1951-56 studiował na Politechnice śląskiej w Gliwicach). Pochodził z rodziny nie mającej tradycji muzycznych, jednakże w jego rodzinnym domu zawsze zbierano płyty i interesowano się różnymi gatunkami muzyki. Swingu zaczął słuchać zaraz po wojnie, gdy w polskich kinach wyświetlano filmy, takie jak „Serenada w Dolinie Słońca” czy „Gospoda świąteczna”, powszechnie uważane za „jazzowe”. Choliński uczęszczał wtedy do słynnego gliwickiego gimnazjum przy ul. Górnych Wałów, którego uczniami byli także Stanisław „Drążek” Kalwiński, Andrzej Kurylewicz i Wiktor Kolankowski. Główną jego inspirację stanowiły jednak nie filmy, a audycje „Jazz Hour” Willisa Conovera, których słuchał od początku 1955, czyli od chwili, gdy zaistniały one na antenie.

Od lewej: W. Conover i Henryk Z. Choliński

Z ruchem jazzowym związał się w 1956r., gdy został współzałożycielem śląskiego Jazz Clubu. Przez ponad czterdzieści lat pełnił szereg funkcji w zarządzie ŚJC; przez długi czas był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego. W krajowym ruchu jazzowym uczestniczył od 1957r. W kolejnych organizacjach: Komisji Koordynacyjnej Polskich Klubów Jazzowych, Federacji Polskich Klubów Jazzowych, Polskiej Federacji Jazzowej i Polskim Stowarzyszeniu Jazzowym działał w organach zarządzających. Pracował także w nieistniejącej już Międzynarodowej Federacji Jazzowej. Prelekcje o tematyce jazzowej prowadził od 1956r.; początkowo amatorsko, hobbistycznie (do połowy lat 60-tych wygłaszał co tydzień prelekcje w Klubie i jego oddziale w Rybniku), a następnie, od początku lat 60-tych, na zasadach profesjonalnych. Wykłady wygłaszał m.in. na kursie dla młodych muzyków we Wrocławiu w 1962r., a także w wielu klubach muzycznych: w „Jazz Club Studio” w Grodzisku Mazowieckim, w klubach EMPIK oraz w miejskich domach kultury na Śląsku.

Certyfikat Międzynarodowego Towarzystwa Miłośników Muzyki "Friends of Music USA", został nadany Stowarzyszeniu Muzycznemu Śląski Jazz Club w 1966 roku przez Willisa Conover'a podczas jego pobytu w Polsce i złożony na ręce Henryka Zygmunta Cholińskiego, współzałożyciela Śląskiego Jazz Clubu, przez ponad czterdzieści lat pełniącego szereg funkcji w zarządzie ŚJC.

Radio i wykłady 

Od 1977r. był wykładowcą na corocznych Warsztatach Muzycznych, organizowanych przez PSJ, najpierw w Chodzieży, a od 1991r. w Puławach. Właśnie tam w 1996r. obchodził dwudziestolecie swoich prelekcji warsztatowych. Oprócz tego prowadził szkolenia w Koninie, Gnieźnie (Warsztaty Jazzu Tradycyjnego), na reaktywowanych warsztatach chodzieskich, a także w 1994 i 1995r. na Polsko-Niemieckich Warsztatach w Berlinie.Od 1967r. Choliński współpracował z katowicką rozgłośnią Polskiego Radia, w której do 1977r. emitowana była seria jego audycji pt. „Sylwetki jazzowe”. Następnie prowadził dwa cykle programów - „Tańczyć jazz...?” (początek w 1990r.) i „Jazz nocą”, oraz uczestniczył w redagowaniu seryjnej audycji „Magazyn Studio”.

Na początku lat 70-tych Choliński opracował osiemdziesiąt jeden audycji z cyklu „Wszystkie nagrania Charliego Parkera”, nadawanych w programie III Polskiego Radia. Za cykl ten otrzymał w 1978r. nagrodę PSJ za najlepszą publikację o tematyce jazzowej w kategorii programów radiowych i telewizyjnych. Od września 1980r. do końca lutego 1995r. prowadził serię programów „Duke Ellington i jego muzyka”, nadawaną przez program III Polskiego Radia. Liczyła ona 354 odcinki.

Publicystyka 

Karierę publicystyczną rozpoczął w 1959r., współpracując z redakcją miesięcznika „Jazz”, w którym publikował artykuły na temat kolekcjonowania płyt, technik nagrywania oraz historii i problemów jazzu. Na łamach „Jazzu” ukazywała się w odcinkach „Polska Dyskografia Jazzowa”, którą tworzył wraz z Markiem Cabanowskim. Praca publicystyczna obejmowała również duże cykle specjalistycznych artykułów na temat nagrań Louisa Armstronga (2 odcinki), Duke'a Ellingtona (7 odcinków), Charliego Parkera (4 odcinki), zamieszczonych na łamach międzynarodowego magazynu „Jazz Forum”.

Dalsze prace publicystyczne Cholińskiego to „Polska dyskografia jazzowa 1955-72”, wydana w formie książkowej przez PSJ w 1974r., broszury „Historia jazzu na mikrorowkach” z 1973r. i „Jazz - materiały metodyczne”, wydane przez Wojewódzki Ośrodek Kultury w Katowicach w 1982r., specjalistyczne szkice dyskograficzne, zamieszczane przez szereg lat w programach corocznego festiwalu „Old Jazz Meeting” oraz komentarze na okładkach płyt Polskich Nagrań i Pol jazzu.

W 1994r. rozpoczął współpracę z dwumiesięcznikiem „Jazzi Magazine”, a w 1996r. z Wydawnictwem Polonia Records. Za swoją pracę w ruchu jazzowym otrzymał w 1983r. odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, a w 1995r. - Odznakę Honorową PSJ. Zmarł w czerwcu 2002r.

Coda

Na rok przed śmiercią (21.06.2001) przewodniczył Prezydium Walnego Zgromadzenia Śląskiego Jazz Clubu, na którym ważyły się losy dalszego istnienia stowarzyszenia. Podczas tego zgromadzenia został wybrany nowy Zarząd. Skutkiem dokonanego wtedy wyboru ( inspirowanego przez Cholińskiego ) ŚJC zaczął powoli powracać do swoich najlepszych tradycji.

Henryk Z. Choliński w Śląskim Jazz Clubie - 7 marca 2002 roku. ( jedno z ostatnich zdjęć )

Jacek Niedziela-Meira: "Jako dziekan katowickiego wydziału jazzu po śmierci Henia wyszedłem z pomysłem tablicy pamiątkowej ku czci wielkiego fana jazzu i znawcy. Odsłonięcie symbolicznej tablicy (specjalnie wyrzeźbiona, metalowa - w kształcie nakładanych na siebie płyt LP) odbyło się niedługo potem. Wisi do dzisiaj w budynku Instytutu Jazzu AM w Katowicach."